به گزارش نبض وطن به نقل از یرنا، یکی از چالشهای جدی فوتبال ایران در سالهای اخیر، نوع مدیریت در باشگاههای کشور است، مدیرانی که یا از اقتدار لازم برخوردار نیستند، یا تحت تاثیر فضای مجازی تصمیمگیری میکنند. ماشین امضا هستند و گاه حتی بهجای آنکه سرمربی زیر نظر مدیرعامل فعالیت کند، این مدیران هستند که تحت نظر سرمربی قرار گرفتهاند. به همین بهانه با سعید آذری، یکی از مدیران باسابقه و موفق فوتبال ایران، گفتوگویی داشتیم.
آذری که کارنامه مناسبی در مدیریت باشگاههایی چون ذوبآهن و فولاد خوزستان دارد، در گفتوگویی با اشاره به وضعیت مالی باشگاهها و نقد هزینههای هنگفت در فصل نقل و انتقالات، اظهار کرد: اعداد و ارقامی که در فوتبال ایران مشاهده میکنید نه برای امروز، بلکه برای سالیان سال است که در این فوتبال وجود دارد. فضای افسارگسیختهای است که با آن روبهرو شدهایم. با وجود شرایط فعلی، نمیدانم چرا باشگاهی میخواهد به یک فوتبالیست ۱۳۰ میلیارد تومان پول بدهد، در شرایطی که مردم با چالشهای مالی روبهرو هستند.
وی افزود: در فوتبال ایران بالانسی وجود ندارد. کارگروه نقل و انتقالاتی که شکل گرفت و خط مشی را تعیین کرد، هیچ راهکاری برای افزایش درآمد باشگاهها نداشت. از حیث پخش تلویزیونی گرفته که سراب و افسانهای در فوتبال ایران شده گرفته تا کپیرایت، اسپانسرینگ و… فقط در حد حرف ماند. اینها مشکلاتی است مثل دیگر قوانینی که در فوتبال ایران طی چند دهه گذشته وضع شد. مثل طرح ۲۷ سالهها، نیاوردن بازیکن و دروازهبان خارجی. اینها مسکنهایی بوده که میخواستند برای کنترل این فضا به کار بگیرند، اما گذشت زمان نشان داده که حرکت حرفهای نبوده است. عدم تبعیت از قوانین و استانداردهای بینالمللی، فوتبال ما را به اینجا رسانده؛ فوتبالی افسارگسیخته که بهرهای از آن نمیتوان بُرد. فوتبالی زیانده داریم که فقط برای سرگرمی است.
آذری ادامه داد: در لیگ نخبگان دیدیم بهترین و قویترین تیمهای ایرانی به راحتی حذف شدند. بهطور حتم در جامجهانی، موقعیت اصلی فوتبال ایران را خواهید دید، یعنی چکیده فوتبال ایران با این همه سرمایهگذاری انجامشده، نتیجهاش را در جام جهانی که مهمترین و بزرگترین تورنمنت ورزشی جهان محسوب میشود، خواهید دید.
وی درباره جذب بازیکن در فصل نقل و انتقالات و فهرستی که مربیان در اختیار مدیران قرار میدهند، گفت: معمولاً دو روش برای جذب بازیکن در استانداردهای جهانی وجود دارد. اول اینکه مربی، بهعنوان کسی که قرارداد استخدامی با باشگاه منعقد میکند، بهعنوان تمریندهنده میآید و بازیکنان را باشگاه جذب میکند. مربی موظف است طبق قراردادی که دارد بیاید سر تمرین و بر اساس شرح وظیفهای که دارد بازیکنان را تمرین دهد. این روش در برخی از کشورهای صاحبسبک فوتبال جهان دنبال میشود و جا افتاده است. دوم اینکه در خیلی از کشورها، مثل ایران به این شکل بوده است که مربیان، بازیکنان را انتخاب میکنند.
مدیرعامل اسبق باشگاه ذوب آهن اصفهان تاکید کرد : این روش به نوعی راه فرار را در اختیار مربی قرار میدهد. مربی میداند خیلی از بازیکنان تحت قرارداد باشگاههای دیگر هستند و حتی در سطح بینالمللی قرار دارند، اما اسامی آنها را در فهرستی که میخواهد به باشگاه ارائه دهد، میگذارد. این کار برای روزی است که تیمش نتیجه نگرفت، بتواند از خودش دفاع کند و بگوید باشگاه نتوانست لیست مورد نظرم را جذب کند.
آذری اعلام کرد: اما اگر روز اول که مربی میآید و با شما قرارداد همکاری امضا میکند، تمام این مسائل در قرارداد گنجانده شود، هیچ چالشی پیش نمیآید. نوشتن یک لیست بازیکن از سوی مربی سادهترین کار است، یعنی لیستی را مینویسید که پروپیمان است، اما جامعه هواداری فوتبال به دلیل اینکه به قوانین بینالمللی فوتبال آگاهی کامل ندارد و سختی جذب بازیکنان مطرخ را نمیداند، فوری واکنش نشان میدهد.
وی افزود: لیستهایی که از سوی سرمربی داده میشود باید بر اساس بودجه باشگاهها، از سوی مدیران اولویتبندی شود. آیا بازیکنانی که در فهرست سرمربی هستند با باشگاههای خودشان قرارداد دارند؟ قراردادهایشان به چه شکلی است؟ کوتاهمدت یا بلندمدت است؟ اصلا قابل مذاکره برای جذب هستند یا نه؟ اینها مسائلی است که این روزها کار مدیران را سخت کرده است. برای اینکه روز اول با مربیانشان همه چیز را مشخص نمیکنند و به عبارت دیگر شرح وظیفههای مشخص نیست.
مدیرعامل اسبق باشگاه فولاد خوزستان در پاسخ به این پرسش که چقدر باید به سرمربی اختیار داد، گفت: این یک استانداردی است که اگر قرار شد بازار نقل و انتقالات در اختیار سرمربی باشد. باشگاه برای توانمندیهای خودش، وقتی مربی لیست را داد، مورد بررسی قرار دهد. نقاط ضعف و قدرت لیست بررسی شود. من الان لیستی را میدهم، بهعنوان مثال میگویم بروید برای من پنج بازیکن تیم ملی آرژانتین را که قهرمان جام جهانی شده، جذب کنید. آیا میتوانید این کار را انجام دهید؟ به نظر من اختیارات درون مستطیل سبز و بازار نقل و انتقالات که به مربی تعلق دارد، باید منطقی و قابل اجرا باشد؛ یعنی اینکه لیست رویاپردازانه نباشد. نکته مهم اینکه وقتی لیست از سوی مربی گرفته میشود، مدیر با خود مربی درباره آن گفتوگو کند و ببیند این لیست چند درصد قابل جذب است.
وی با بیان اینکه مدیران باشگاهها میتوانند نقش مهم و تعیین کنندهای در تعامل با سرمربی برای بازار نقل و انتقالاتی داشته باشند، گفت: در هر پست، مدیران باید چهار، پنج بازیکن را از مربی بگیرند. یعنی مربی بگوید در پست دفاع یا هافبک، گزینههای اول تا پنجم من این نفرات هستند. اینکه مربی در ابتدای کار، وسط کار یا پایان فصل بگوید من لیست دادم، باشگاه نتوانست آن را جذب کند، قشنگ نیست و برای این است که مربی فضای رسانهای را در دست بگیرد؛ توجیهی است برای عدم نتیجهگیری فصل آینده.
مدیرعامل اسبق باشگاه ذوب آهن درباره فضای مجازی که باعث میشود روی عملکرد مدیران تأثیرگذارتر باشد، گفت: در سال ۱۳۹۸ اعلام خطر کردم. مدیرانی که دارای مهارتهای مدیریتی نیستند و به مسئولیت و تعهدات خود اشراف نداشته باشند، تحتتأثیر این فضای رسانهای و مجازی قرار میگیرند. این فضا به شکلی شده که میتواند روی قیمت بازیکنان تأثیرگذارتر باشد. مشخص است این حرکتها بهصورت هدفمند و برنامهریزیشده است؛ برای اینکه هواداران تهییج شوند و مدیران در مقابل هواداران قرار بگیرند. آنهایی که این کار را انجام میدهند، بهخوبی کارشان را بلد هستند و یک سیستم پشت این ماجرا نهفته است.
آذری در پاسخ به این پرسش که چرا باشگاههای ایرانی همچنان در پروندههای حقوقی بینالمللی شکست میخورند و چرا باشگاه ذوبآهن در زمان مدیریت او تنها باشگاه ایرانی بود که موفق به پیروزی در چنین پروندههایی شد، گفت: پروندههای بینالمللی زیادی وجود دارد که شاهبیت آن پرونده رضا شکاری بو.دو هفته پیش دیدم او مصاحبهای انجام داد که جای بحث دارد و نمیخواهم وارد آن شوم. در باشگاه فولاد خوزستان اتفاق افتاد که متاسفانه منفعل ماند. پرونده محمد بلبلی بود، اگر یادتان مانده باشد در ابتدا پنجره فولاد خوزستان بسته شد. این پرونده به دلیل عدم دانش آن زمان آدمهایی که با ما در چالش بودند، چون این پرونده یکی از بزرگترین پروندههای انضباطی بینالمللی فوتبال ایران بود که یک باشگاه توانست هم به فدراسیون، هم به کمیته انضباطی، هم به کمیته استیناف و هم کمیته تعیین وضعیت غلبه کند. یعنی رایی که برای محمد بلبلی از سوی اتاق حل اختلاف فدراسیون بینالمللی فوتبال (فیفا) صادر شد، یک رای فوقالعاده است که میتواند به بازیکنان جوان در فوتبال ایران کمک کند؛ اما متأسفانه منفعل ماند.
وی گفت: تمام این اتفاقات به این برمیگردد که شما بتوانید از تمام مهارتهای مدیریتی استفاده کنید و بخشنامهها، مقررات و آییننامههای فوتبال را بلد باشید. اگر مدیران ما بهجای اینکه وقت خود را بیشتر صرف پاسخگویی در فضای مجازی کنند، دنبال دانشآموزی باشند و تیم حقوقی خوب داشته باشند، این قابلیت را فوتبال ایران دارد که بیشتر پیشرفت کند. اما به هر حال اسب را گم کردهاید، دنبال نعل هستید! با شیوهای که امروز باشگاهها یا تیم ملی اداره میشوند، راه به جایی نمیبریم و ضعیفتر خواهیم شد.
مدیرعامل اسبق فولاد خوزستان در پایان گفت: شما برنامه توسعه عربستان را ببینید، بازیهای غرورانگیز الهلال عربستان را در جام باشگاههای جهان مشاهده کنید. وقتی منچسترسیتی را شکست میدهد، یعنی راه را درست میروند و در مسیر فوتبال حرفهای حرکت میکنند و سرمایهگذاری آنها درست است. شما فکر نکنید پول کمی در فوتبال ایران سرمایهگذاری میشود؛ نوع بهرهوری از این سرمایهگذاری و استفاده شایسته از آن مهم است. حتم دارم اگر فوتبال به این شکل اداره شود، شاید روزهای بدتری نیز ببینیم. حلقههای مفقوده پیشرفت فوتبال ایران، نبود تخصص و تکیه بر رانت بهویژه برای ورود به باشگاههای بزرگ است.