به گزارش نبض وطن، بریکس (BRICS) که از کشورهای برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی تشکیل شده، به عنوان یکی از مهم‌ترین بلوک‌های اقتصادی و سیاسی در عرصه بین‌المللی شناخته می‌شود. این گروه نماینده اقتصادهای نوظهور و دارای تنوع جغرافیایی، اقتصادی و فرهنگی است. عضویت ایران در بریکس، به عنوان کشوری با منابع طبیعی غنی و موقعیت ژئواستراتژیک ممتاز، می‌تواند فرصتی بی‌نظیر برای کاهش فشارهای تحریمی و دستیابی به اهداف توسعه‌ای باشد.
بریکس در نظام بین‌المللی
بریکس به عنوان مجموعه‌ای از بزرگ‌ترین اقتصادهای نوظهور، در دهه‌های اخیر به وزنه‌ای تاثیرگذار در نظام چندقطبی جهانی تبدیل شده است. این گروه بیش از ۴۰ درصد جمعیت جهان و نزدیک به ۲۵ درصد تولید ناخالص داخلی جهان را در اختیار دارد. از سوی دیگر، بریکس در تلاش است تا از سلطه دلار آمریکا کاسته و زمینه را برای استفاده از ارزهای محلی در تجارت میان اعضا فراهم کند.
ایران در بریکس
ایران به عنوان کشوری با موقعیت استراتژیک در خاورمیانه، منابع گسترده نفت و گاز، و اقتصادی متنوع، دلایل متعددی برای عضویت در بریکس دارد:
تقویت روابط اقتصادی: عضویت در بریکس امکان دسترسی به بازارهای جدید و گسترده کشورهای عضو را فراهم می‌کند. این بازارها می‌توانند نقش مهمی در افزایش صادرات غیرنفتی ایران داشته باشند.
کاهش وابستگی به نظام مالی غرب: بریکس به دنبال ایجاد مکانیسم‌هایی برای مقابله با تحریم‌های غربی است، مانند بانک توسعه بریکس که می‌تواند جایگزینی برای نهادهای مالی تحت کنترل غرب باشد.
همکاری‌های سیاسی و امنیتی: عضویت در بریکس می‌تواند ایران را در قالب یک بلوک قدرتمند بین‌المللی، از انزوا خارج کند و فرصت‌های دیپلماتیک بیشتری برای مقابله با فشارهای سیاسی ایجاد کند.
فرصت‌های بریکس برای برون‌رفت از شرایط تحریمی
ایران می‌تواند از طریق همکاری با بریکس، راهکارهای زیر را برای کاهش اثرات تحریم‌ها و توسعه اقتصادی به کار گیرد:
افزایش تجارت با ارزهای محلی: یکی از اهداف اصلی بریکس کاهش وابستگی به دلار آمریکاست. ایران می‌تواند با استفاده از این ظرفیت، مبادلات تجاری خود را با ارزهای محلی انجام دهد و از محدودیت‌های ناشی از تحریم‌های دلاری بکاهد.
همکاری در پروژه‌های مشترک اقتصادی: بریکس بستری برای اجرای پروژه‌های کلان اقتصادی است. ایران می‌تواند با جلب سرمایه‌گذاری اعضای بریکس در بخش‌هایی چون نفت و گاز، حمل‌ونقل و فناوری، توسعه اقتصادی خود را تسریع بخشد.
استفاده از بانک توسعه بریکس: بانک توسعه بریکس (NDB) امکان تامین مالی پروژه‌های زیرساختی و توسعه‌ای را فراهم می‌کند. ایران می‌تواند با مشارکت در این بانک، دسترسی به منابع مالی جدیدی پیدا کند.
تقویت صادرات غیرنفتی: همکاری با بریکس می‌تواند زمینه صادرات کالاهای غیرنفتی ایران به بازارهای بزرگ چین، هند و سایر اعضا را تقویت کند.
چالش‌ها و محدودیت‌ها
هرچند عضویت در بریکس می‌تواند فرصت‌های بسیاری برای ایران فراهم کند، اما با چالش‌هایی نیز همراه است:
رقابت میان اعضا: در برخی حوزه‌ها مانند انرژی، رقابت میان ایران و برخی اعضای بریکس (مانند روسیه) ممکن است مانعی برای همکاری عمیق‌تر باشد.
نیاز به اصلاحات اقتصادی داخلی: برای بهره‌برداری کامل از فرصت‌های بریکس، ایران نیازمند اصلاحات ساختاری در اقتصاد و تقویت زیرساخت‌های صادراتی است.
تحریم‌های غربی: هرچند بریکس می‌تواند به کاهش اثرات تحریم کمک کند، اما همچنان برخی اعضا ممکن است تحت فشارهای غرب، همکاری کامل با ایران را به تعویق بیندازند.
راهکارهای عملی برای بهره‌برداری از ظرفیت بریکس
برای استفاده بهینه از ظرفیت‌های بریکس، ایران می‌تواند اقدامات زیر را انجام دهد:
تقویت دیپلماسی اقتصادی: ایجاد روابط نزدیک‌تر با اعضای بریکس، از طریق امضای توافق‌نامه‌های تجاری، سرمایه‌گذاری و فناوری.
حمایت از توسعه صادرات: ارائه تسهیلات به تولیدکنندگان داخلی و حمایت از صادرات کالاهای باکیفیت به بازارهای بریکس.
سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها: توسعه بنادر، شبکه‌های حمل‌ونقل و فناوری اطلاعات برای تسهیل تجارت با کشورهای عضو بریکس.
همکاری در حوزه انرژی: ایجاد پروژه‌های مشترک در بخش انرژی با چین، هند و روسیه برای تقویت جایگاه ایران در بازارهای جهانی.
چشم‌انداز آینده ایران در بریکس
در صورتی که ایران بتواند با موفقیت از ظرفیت‌های بریکس بهره‌برداری کند، چشم‌انداز روشنی برای کاهش تحریم‌ها و توسعه اقتصادی کشور وجود دارد. حضور ایران در این گروه می‌تواند به معنای پیوستن به جریانی جهانی برای مقابله با هژمونی اقتصادی غرب و ایجاد نظم نوین جهانی باشد.
عضویت ایران در بریکس فرصتی بی‌نظیر برای کاهش اثرات تحریم‌ها و دستیابی به توسعه پایدار است. این امر مستلزم برنامه‌ریزی دقیق، اصلاحات داخلی و تقویت همکاری‌های بین‌المللی است. بریکس می‌تواند بستری برای تحقق استقلال اقتصادی و افزایش قدرت چانه‌زنی ایران در عرصه جهانی باشد.
