به گزارش نبض وطن،سازمان ملل متحد، بهعنوان نهاد بینالمللی حافظ صلح و امنیت جهانی، از زمان تأسیس تاکنون تلاش کرده است تا از وقوع جنگها و تجاوزات جلوگیری کند. اما عملکرد این سازمان در برخی موارد، بهویژه در مهار تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه مردم فلسطین و کشورهای منطقه، با انتقادهای گستردهای مواجه بوده است. عدم توانایی سازمان ملل در اعمال ضمانت اجراهای مؤثر برای توقف خشونتها و پاسخگویی به جنایات جنگی، نشان از ضعف ساختاری و سیاسی این نهاد دارد. این یادداشت به بررسی ضرورت اتخاذ ضمانت اجراهای قویتر در سازمان ملل میپردازد و تأکید میکند که بدون این اصلاحات، صلح و امنیت جهانی همچنان در معرض تهدید خواهند بود.
سازمان ملل و مسئولیت در قبال تجاوزات رژیم صهیونیستی
سازمان ملل متحد با هدف جلوگیری از تکرار فجایع جنگ جهانی دوم و مهار خشونتهای بینالمللی تأسیس شد. منشور این سازمان تأکید دارد که تمام اعضا باید به تمامیت ارضی کشورها احترام بگذارند و از توسل به زور خودداری کنند.
رژیم صهیونیستی، از زمان تأسیس در سال ۱۹۴۸ تاکنون، بهطور مکرر اصول منشور سازمان ملل را نقض کرده است. تجاوزات مکرر به خاک فلسطین، لبنان، سوریه و سایر کشورهای منطقه، نقض حقوق بشر در قبال مردم فلسطین، و بیاعتنایی به قطعنامههای شورای امنیت و مجمع عمومی، تنها نمونههایی از این اقدامات است.
ضعف ضمانت اجراها در برابر تجاوزات رژیم صهیونیستی
یکی از دلایل اصلی ناکامی سازمان ملل در مهار تجاوزات رژیم صهیونیستی، ماهیت غیرالزامآور بسیاری از قطعنامههای مجمع عمومی است. این قطعنامهها، گرچه از نظر اخلاقی و سیاسی اهمیت دارند، اما ضمانت اجرایی برای توقف تجاوزات ندارند.
ایالات متحده آمریکا، بهعنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت، بارها از حق وتوی خود برای جلوگیری از تصویب قطعنامههای الزامآور علیه رژیم صهیونیستی استفاده کرده است. این روند عملاً شورای امنیت را در برخورد با تجاوزات این رژیم ناکارآمد کرده است.
سازمان ملل فاقد سازوکارهای مستقل و مؤثری برای اعمال فشار بر رژیم صهیونیستی است. بهعنوان مثال، تحریمهای اقتصادی، نظامی یا دیپلماتیک که میتوانند ابزاری بازدارنده باشند، بهندرت از سوی این سازمان اعمال میشوند.
ضرورت اتخاذ ضمانت اجراهای قویتر
تجاوزات مکرر رژیم صهیونیستی و نقض گسترده حقوق بشر در اراضی اشغالی، نشان میدهد که بدون ضمانت اجراهای قویتر، این رژیم به اقدامات خود ادامه خواهد داد. سازمان ملل باید با اعمال فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک، این رژیم را وادار به توقف تجاوزات کند.
تداوم ناکارآمدی سازمان ملل در مهار رژیم صهیونیستی، باعث کاهش اعتماد به این نهاد در میان ملتها و افکار عمومی جهانی شده است. ضمانت اجراهای قویتر میتوانند نقش سازمان ملل را در حفظ صلح و امنیت جهانی احیا کنند.
تجاوزات رژیم صهیونیستی نه تنها باعث بیثباتی در خاورمیانه شده، بلکه پتانسیل گسترش به یک جنگ منطقهای یا حتی بینالمللی را نیز دارد. اتخاذ ضمانت اجراهای مؤثر میتواند به مهار این تهدیدات کمک کند.
نمونههای قابل استفاده از ضمانت اجراهای قویتر
تحریمهای هدفمند
تحریمهای اقتصادی و نظامی میتوانند ابزاری مؤثر برای فشار بر رژیم صهیونیستی باشند. بهعنوان مثال:
ممنوعیت صادرات تسلیحات به این رژیم.
محدودیت دسترسی به فناوریهای حساس.
تحریم شرکتها و افرادی که در نقض حقوق بشر مشارکت دارند.
تقویت مأموریتهای صلحبان
سازمان ملل میتواند با تقویت مأموریتهای صلحبان در مناطق مورد مناقشه، از گسترش درگیریها جلوگیری کند. استقرار نیروهای بینالمللی در مرزهای لبنان و فلسطین میتواند به کاهش خشونتها کمک کند.
ارجاع پروندهها به دیوان بینالمللی کیفری
یکی دیگر از ابزارهای مؤثر، ارجاع پروندههای مربوط به جنایات جنگی رژیم صهیونیستی به دیوان بینالمللی کیفری (ICC) است. این اقدام میتواند مقامات این رژیم را تحت پیگرد قانونی قرار دهد.
ایجاد مکانیسمهای الزامآور در شورای امنیت
شورای امنیت میتواند با تصویب قطعنامههای الزامآور، رژیم صهیونیستی را وادار به توقف شهرکسازیها و رعایت حقوق فلسطینیان کند. برای مقابله با وتوی آمریکا، کشورهای عضو میتوانند از سازوکارهایی نظیر “اجماع علیه وتو” استفاده کنند.
۵. چالشها و موانع در مسیر اصلاحات
مقاومت قدرتهای بزرگ
ایالات متحده و برخی کشورهای غربی، بهدلیل منافع مشترک با رژیم صهیونیستی، همواره در برابر اتخاذ ضمانت اجراهای قویتر مقاومت کردهاند.
ضعف اجماع بینالمللی
اختلافنظر میان کشورهای عضو سازمان ملل درباره نحوه برخورد با رژیم صهیونیستی، مانعی برای دستیابی به راهحلهای عملی است.
فشار لابیهای صهیونیستی
لابیهای قدرتمند صهیونیستی در کشورهای مختلف، تلاش میکنند تا مانع از اعمال فشارهای بینالمللی بر رژیم صهیونیستی شوند.
راهکارهای تقویت ضمانت اجراها
تقویت نقش مجمع عمومی سازمان ملل
با توجه به ناکارآمدی شورای امنیت، مجمع عمومی میتواند از طریق سازوکارهایی مانند قطعنامه “اتحاد برای صلح”، ضمانت اجراهای قویتری را تصویب کند.
افزایش فشار افکار عمومی جهانی
افکار عمومی جهان نقش مهمی در اعمال فشار بر دولتها و نهادهای بینالمللی دارد. سازمان ملل میتواند با ترویج آگاهی درباره جنایات رژیم صهیونیستی، حمایت مردمی از اقدامات بازدارنده را افزایش دهد.
همکاری با نهادهای حقوق بشری مستقل
سازمان ملل میتواند از گزارشها و مستندات نهادهای حقوق بشری مستقل برای اعمال فشار بر رژیم صهیونیستی استفاده کند.
اتخاذ ضمانت اجراهای قویتر در سازمان ملل برای مهار تجاوزات رژیم صهیونیستی، نهتنها یک ضرورت اخلاقی و انسانی است، بلکه به حفظ صلح و امنیت جهانی نیز کمک میکند. ضعفهای ساختاری و سیاسی سازمان ملل تاکنون مانع از برخورد قاطع با این رژیم شده است، اما با اصلاحات مناسب و همکاری بینالمللی میتوان این روند را تغییر داد. تنها از طریق اقدامات عملی و بازدارنده میتوان رژیم صهیونیستی را وادار به رعایت قوانین بینالمللی و احترام به حقوق بشر کرد.