به گزارش نبض وطن به نقل از ایرنا شرایط کرونایی و محدودیت‌ها رمق از جسم و جان صنعت گردشگری گرفته است و به زعم فعالان گردشگری همپای با کرونا شرایط اقتصادی نیز اجازه بازیابی را به این صنعت نمی‌دهد؛ آنچه از بازار و میزان تقاضای سفر برآورد می‌شود در بهترین حالت اگر با واکسیناسیون تاحدودی بساط کرونا جمع شود، به دلیل شرایط اقتصادی نه چندان مساعد، مردم توان سفر و هزینه‌های آن را ندارند.
این یک سوی ماجرا در داخل کشور است، سوی دیگر آن در ابعاد بین المللی است که گفته می‌شود، نه تنها در ایران که در کشورهای اروپایی نیز تقاضای سفر به دلیل شرایط اقتصادی ناشی از کرونا چندان مطلوب نیست و با این احتساب نمی‌توان به این زودی چشمِ امیدی به بهبود شرایط گردشگری داشت.
در اولین قدم‌هایی که صنعت گردشگری ایران باید بعد از به زمین خوردن‌های متعدد بردارد تا بتواند آرام آرام سر پای خودش بایستد، شاید گردشگری بومی باشد، همان شعاری که سازمان جهانی جهانگردی سال گذشته در شرایط کرونایی سر داد اما در ایران نتوانست جای پایی پیدا کند؛ به زعم فعالان گردشگری و متولیان این حوزه در اصفهان اگر واکسیناسیون به سرانجام برسد در شرایطی که اقتصاد داخلی چندان مساعد نیست و هزینه های سفر بالا است باید پیرو شعار پیشین سازمان جهانی جهانگردی دوباره به رسیمان گردشگری بومی چنگ زد تا دستکم با گردش پول بازار این صنعت تکانی بخورد.
بعد از آنکه شرایط تحریمی کام گردشگری ایران را تلخ کرد و تورهای خارجی تمایلی به ایران نشان ندادند،کرونا در زمستان ۹۸ شلاق آخر شد تا فعالان این عرصه را نقش بر زمین کند؛ شرایطی که سراشیبی ورشکستگی فعالان گردشگری مثل هتلداران و آژانس‌داران را در اصفهان تندتر کرد و بسیاری از جمله راهنمایان گردشگری را از نان خوردن انداخت.
مشکلاتی که گلوی گردشگری را می فشارد
حیدر صادقی معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشکری و صنایع دستی استان اصفهان در باره آنچه عرصه گردشگری این استان را با مشکلات عدیده روبه رو کرد گفت: واقعیت این است که گردشگری استان در ۲ سال اخیر تحت تاثیر مسائل سیاسی و دیپلماتیک و نیز مسائل اجتماعی و اقتصادی با کاهش گردشگر ورودی روبه رو بود تا به کرونا رسید و در یک سال و نیم گذشته کلیه فعالیت‌های این بخش فلج شد.
به گفته وی در کنار این مشکلات که گلوی گردشگری را می فشرد، سیاست گذاری‌هایی که از طریق ستاد کرونا چه در سطوح استانی و چه در سطوح ملی اعلام می‌شد امکان برنامه ریزی را از حوزه گردشگری گرفت.
وی در توضیح بیشتر گفت: سازمان جهانی جهانگردی «unwtO» اعلام کرده بود که گردشگری بومی را در ایام کرونا توسعه بدهیم و به جای اینکه چشمانمان در گردشگری به سمت مقاصد دورتر باشد به مقاصد نزدیک چشم بدوزیم؛ راهکاری که حداقل گردشگری بتواند با آن امرار و معاش کند و روی پای خودش بایستد اما سیاست‌های اتخاذ شده در سطح ملی، استانی و حتی شهرستانی ممنوعیت‌هایی را برای ایجاد تورها در سطح بومی و حتی مقاصد خیلی نزدیک ایجاد کرد و با این شرایط امکان برنامه ریزی فراهم نبود و تورهای داخلی را از دست دادیم.
از دیگر سو در روزهای اخیر با پیگیری‌های وزیر جدید میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار شد صدور ویزای توریستی و تردد گردشگران خارجی از مرزهای زمینی و هوایی از سر گرفته شود؛ به گفته برخی از کارشناسان گردشگری این اقدام روزنه امیدی است برای برخی فعالان گردشگری که تعطیلات سال میلادی و نوروز را فرصتی برای بازیابی خودشان بدانند اما با این وجود معاونت گردشگری اصفهان معتقد است که چشم امیدها در شرایط آسیب دیده گردشگری ایران و البته اصفهان این است که با تسریع واکسیناسیون، بازار تقاضا برگردد و مهم‌تر آنکه امکان برنامه ریزی به حوزه گردشگری داده شود.
صادقی تصریح کرد: همه شواهد و قرائن نشان می‌دهد بخش گردشگری خصوصی به شدت آسیب دیده است و نیاز به بازیابی و احیا مجدد دارد که امیدواریم با تسریع واکسیناسیون بازار تقاضا برگردد چرا که تقاضا را از دست داده‌ایم و تقاضای سفر در مردم چه برای مقاصد داخلی و چه خارجی در حد صفر شده و حتی با وجود اینکه در برخی جاها محدودیت‌های کرونایی برای هتل‌ها برداشته شده است ولی در زمان حاضر ما تقاضایی نداریم و ضریب اشغال هتل‌هایمان زیر ۱۰ درصد است. به عبارتی تعداد زیادی مشاغل و بنیه بخش گردشگری از دست رفته است.
به گفته صادقی در یک سال و هشت ماه گذشته، آژانس‌های اصفهان برای برگزاری تور داخلی و مقاصد طبیعت گردی اقدام می‌کردند اما در دقیقه نود به آنها اعلام می‌شد که تور لغو شده است.
وی معتقد است که باید موضوع گردشگری با رویکرد سفر ایمن از این قاعده مستثنی می‌شد چرا که صحبت از یک صنعت بزرگِ بحران زده بود و نباید با آن این گونه رفتار شود.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در پاسخ به میزان برآورد خسارت‌ها در حوزه گردشگری استان اصفهان افزود: یکی از نقاط ضعف عرصه گردشگری ایران که همه این سالها مطرح بوده؛ نداشتن یک نظام آماری دقیق و جامع است، در سطح بین المللی حساب‌هایی داریم به نام حساب اقماری گردشگری که حساب اثرات گردشگری را به صورت مستقیم و غیر مستقیم در اقتصاد کشور ارزیابی می‌کند. گردشگری یک صنعت چتری است و نه تنها هتل‌ها بلکه حمل و نقل، بازار، بهداشت و درمان وسایر موارد را پوشش می‌دهد و ما به خاطر اینکه آمار دقیقی داشته باشم باید همه این آثار را لحاظ کنیم؛ اما حساب گردشگری اقماری در ایران وجود ندارد و بنابراین عدد دقیقی نمی‌توان ارائه داد، وی افزود :برآورهایی که ما در استان اصفهان داشتیم اما این بود که از شروع اپیدمی کرونا در اسفند سال ۹۸ به طور متوسط ۴۰۰ میلیارد تومان خسارت دیده‌ایم و در کنار این خسارت، حدود ۷۰ درصد مشاغل گردشگری از دست رفته است در برخی قسمت‌ها مثل راهنمایان ریزش‌ها شاید نزدیک به ۱۰۰درصد بود و دربرخی حوزه‌ها مثل مهمان پذیرها تا ۵۰ درصد و در بومگردی‌ها نزدیک به ۷۰ تا ۸۰ درصد مشاغل از دست رفته اند.
صادقی تصریح کرد: مهم‌ترین موضوع گردشگری تقاضاست و اگر این تقاضا برگردد باید به ۲ حوزه، یکی تقاضای تورهای داخلی که قابل توجه هستند و دیگری تورهای خارجی که بعد از برجام به عدد ۴۰۰ هزار نفر رسیده بودیم و الان شده است، بپردازیم.
واکسیناسیون ۷۰ درصدی و تحقق وعده مسوولان در این موضوع تا اواسط آذر و همچنین برداشتن محدودیت‌های ناشی از کرونا از نگاه معاونت گردشگری اصفهان مهم‌ترین گامها برای شرایط سخت فعالان گردشگری است که وی امیدوار است با بهبود شرایط بین المللی کشور و صدور مجدد ویزای توریستی، گردشگری دراستان اصفهان تا حدودی بهبود یابد.
گردشگری بومی، اولین قدم برای برگشتن جان به جسم مصیبت زده گردشگری
در این پیوند مازیار آل داوود رییس انجمن حرفه ای بومگردی کشور معتقد است که شرایط با وجود واکسیانسیون و آبی شدن بسیاری از شهرها به شکلی نیست که اماکن بومگردی بتوانند باز شوند.
وی در توضیح بیشتر گفت: در منطقه ما در روستای گرمه اصفهان، همه از نوروز خیزی برای کار برداشتند ولی شرایط به شکلی نیست که مقرون به صرفه باشد در واقع شرایط اقتصادی هم بسیار تعیین کننده است وباید مردم بتوانند سفر کنند و هزینه‌های آن را بپردازند.
آل داوود افزود: با شرایط فعلی باید هزینه‌هایمان را بالا ببریم که با این گرانی به صرفه نیست، محاسبه پول کارگر و خوراک تا غذا و تجهیزاتی که در اقامتگاه داریم، هزینه‌ها را آنقدر بالا می‌برد که باید علاوه بر این در ۱۲ ماه سال هم آن را سرشکن کنیم که بتوانیم فقط کار کنیم و ادامه بدهیم. حالا با این وجود باید گفت آنقدر هزینه‌ها بالا می‌رود که تازه اگر متقاضی هم باشد، وقتی کسی می‌بیند هزینه‌ها این گونه است، نمی‌تواند سفر کند.
تاکید این فعال گردشگری این است که مشکل اصلی آنها و دیگر فعالان گردشگری این است عامل رکود گردشگری تنها کرونا نیست؛ دلیلش این است که مردم توانایی مالی ندارند.
به گفته وی کم شدن توانایی مالی تنها در ایران نیست و اروپاییان هم با شیوع کرونا با این مشکل مواجه هستند؛ ما کشوری بودیم که در بهترین حالت تنها ۲ میلیون و پانصد تا سه میلیون اروپایی به ایران سفر می‌کردند و بقیه گردشگران زیارتی و از کشورهای عربی به مقصد شهرهای مشهد، قم و شهرهای زیارتی بودند ولی در کشوری که ۷۰ میلیون گردشگر داشته است بایدحساب کنید که چقدر از این جمعیت از گردشگری درآمد داشتند که الان ندارند.
آل داوود یادآور شد: در بخش هتل‌ها شرایط بحرانی تر است،در روستاها کسی که خانه خودش را بومگردی کرده بود و میهمان می‌گرفت و در کنارش دام یا کشاورزی هم داشت، خودش را سیر می‌کرد ولی کسی که برای هتل سرمایه گذاری گزاف کرده به‌شدت متضرر شده است و این مشکلی نیست که به این راحتی حل شود.
رییس انجمن حرفه ای بومگردی کشور گفت: در زمان حاضر هتل‌ها برای اینکه ضرر و زیانشان را جبران کنند بارها چانه زده اند که تعرفه ها را بالا ببرند و آنقدر قیمت‌ها را افزایش دادند که کسی جرات نمی‌کند سراغ هتل‌ها برود.همه دنیا قیمت هایشان راکاهش داده‌اند تا اینکه مردم اشتیاق داشته باشند سفرکنند و بتوانند هزینه‌هایشان را محاسبه کنند و سفر بروند ولی اینجا هر هتلی که بروید، می‌گویند شبی یک میلیون و ۲ میلیون تومان مگر ما در این مملکت چند نفر را داریم که بتواند اینقدر هزینه کند؟
قیمت ها با کشش بازار نمی خواند
از دیگر سو کریم بیگی رییس جامعه هتلداران اصفهان به مشکلات این قشر پرداخت و گفت: با توجه به تورمی که چه در زمینه مصارف کالاهای مصرفی، چه در زمینه حقوق و دستمزد و چه در زمینه استهلاک یک مجموعه هتل دست به دست هم داده و قیمت تمام شده اتاق و هتل را افزایش داده است. برای سرمایه گذاران مقرون به صرفه نیست که بخواهند با نرخ‌های قبلی خدمات بدهند مگر در شرایطی که بخواهند از خدمات و کیفیت استانداردشان بکاهند و اگر بخواهند در شرایط عادی و متناسب با شرایط تعریف شده خدمات بدهند، با این شرایط مقدور نیست.
وی افزود: در جلسات متعددی که با نمایندگان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در رابطه با قیمت تمام شده محصول داشتیم، آنها تفهیم شده اند که نرخی که بتواند عدالت را برقرار کند، برای یک سرمایه گذار برابر با کشش بازار نیست.
به گفته بیگی، شرایط فعلی اقتصادی جامعه هتلداران اصفهان را به جایی رسانده است که خدمات و قیمت تمام شده کالایشان در برابر کشش بازار تفاوت فاحش دارد و این اتفاق بسیار بدی است که باعث شده است سرمایه گذاران جدید نتوانند وارد این عرصه شوند چرا که در سرمایه گذاری اولیه قیمت تمام شده کالا بسیار بالاست و باید به این قیمت‌ها هزینه نگهداری و خدمات مستمر را هم اضافه کرد؛ همه این موارد به تعبیر رییس جامعه هتلداران اصفهان سبب ایجاد بحران برای نرخ هتل‌ها شده است.
بیگی یادآور شد: نمایندگان وزارتخانه مخالفتی با افزایش نرخ‌ها نداشتند، منتها سرمایه گذار با توجه به کشش بازار و اینکه بازار بیش از این نمی‌تواند تحمل کند و این اقدام را پس می‌زند، تناسب قیمت فعلی را ایجاد کرده است. ما در حال اقدام هستیم که ببینیم به چه نحو می‌توانیم نرخ‌ها و بازار را با هم همسو کنیم.
به گفته بیگی در استاندارهای جهانی برای یک اتاق هتل چهار یا پنج ستاره، یک و نیم نفر باید کار کنند که در اصفهان برای هر اتاق ۲تخته به طور میانگین یک نفر در نظر گرفته می‌شود و با حساب حداقل‌ها از جمله صبحانه، آب، برق، گاز و سایر موارد هر هتل بابت هر اتاق ۲ نفره حدود ۶۵۰ هزار تومان هزینه شبانه روزی دارد؛ در زمان حاضر در بهترین هتل‌های اصفهان و پنج ستاره، یک شب اقامت در یک اتاق ۲ تخته حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است و این هزینه در هتل‌های چهار ستاره بین یک میلیون و ۲۰۰ هزار تا یک میلیون تومان است و در هتل‌های سه ستاره این نرخ روی مبلغ ۷۰۰ یا ۸۰۰ هزار تومان قرار می‌گیرد.
در یک سال و هشت ماه گذشته، سایه سنگین کرونا بر صنعت گردشگری موجب شد که بسیاری از فعالان این عرصه در استان اصفهان ورشکسته و کارگران و کارمندان بیشماری از کار بیکار شوند و این به تعبیر متولیان گردشگری، یعنی از دست رفتن نیروی باتجربه و متخصصی که دیگر امیدی به کار کردن در شرایط شکننده گردشگری ندارد این درحالی است که پیش از کرونا، مصیبت‌ها برای گردشگری شروع شده بود؛ سیل، افت و خیزهای سیاسی و اجتماعی و از همه فراتر، شرایط اقتصادی که هم پیمان با کرونا گردشگری را در ایران و در اصفهان نقش بر زمین کرد. مجموع این شرایط حالا به این منجر شده است که فعالان این عرصه برای اینکه بتوانند در طول سال فقط به راهشان ادامه بدهند و دخلشان با خرجشان بخواند، بهای آنچه خدمات می‌دهند را افزایش بدهند و این همان اتفاقی است که بازار کشش آن را ندارد و با جیب مردم نمی خواند.
اصفهان حدود ۱۵۰ هتل، ۴۴۴ اقامتگاه بومگردی، ۷۰ هتل سنتی، ۱۵۰ مسافرخانه و ۲۳۰ مهمانپذیر و افزون بر ۳۵ هزار تخت دارد ، این خطه با بیش از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی که یکهزار و ۸۵۰ مورد آن به ثبت ملی و چهار مورد آن از جمله میدان امام، کاخ چهلستون، باغ فین کاشان و مسجد جامع به ثبت جهانی رسیده، یکی از مقاصد اصلی گردشگران خارجی و داخلی در ایران است.
